Soldaten door het water tijdens Beleg van 's-Hertogenbosch

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) maakten de Nederlanden zich los van het Spaanse Rijk. Eén van de beroemdste feiten uit deze strijd is de inname van 's-Hertogenbosch in 1629. Het Staatse leger onder leiding van Frederik Hendrik, prins van Oranje, belegerde toen bij verrassing deze 'Spaanse' stad. 's-Hertogenbosch was door twee dijken van zo'n twee meter hoog afgesloten van de buitenwereld. Toch lukte het de verdediging van ’s-Hertogenbosch onder leiding van militair gouverneur Grobbendonck soms toch extra manschappen aan te trekken.

De voorbereiding op het beleg. Op de voorgrond staan legerleiders met een kaart en op de achtergrond worden kanonnen voortgetrokken en marcheren soldaten. (Daniël Cletcher, 1630)

800 soldaten

Zo arriveerde op 1 mei 1629 zo’n 800 soldaten uit het garnizoen van het ‘Spaanse’ Breda in Vlijmen. Dat dorp had tegen betaling een beschermbrief van de Staten-Generaal ontvangen. Die moest het dorp beschermen tegen brandschatting en plundering. Frederik Hendrik had bovendien soldaten in Vlijmen gelegerd om de dorpsbevolking te beschermen. Die werden door de ‘Spaanse’ soldaten gevangen genomen.

Een musketier uit begin 17e eeuw. Uit het handboek "Wapenhandelinghe Van Roers. Mvsqvetten. Ende Spiessen"

In de nacht van een op twee mei verplaatste dit ‘Bredase’ leger zich met de gevangen Staatse soldaten eerst naar het hoger gelegen Deuteren. Na bericht van gouverneur Grobbendonck dat aan die zijde door de Bosschenaren nog geen Staatse soldaten gezien waren, glipten ze door de onvolledige omsingeling. Uiteindelijk wisten ze door de moerassen van Het Bossche Veld en de May polder in de nacht van 3 op 4 mei de St Janspoort in ’s-Hertogenbosch te bereiken. Tijdens het laatste deel van deze tocht liepen de soldaten tot aan hun middel in het water.

Linie gaat op slot

De Bossche gouverneur Grobbendonck stuurde de volgende dag de gevangenen terug naar hun kampement met de mededeling aan Frederik Hendrik dat zijn omsingeling nog steeds open delen heeft. Frederik Hendrik ondernam meteen actie en liet de westelijke toegang naar de stad ter hoogte van Klein- en Groot Deuteren onmiddellijk afgrendelen met acht compagnieën voetvolk (800 tot 1000 man). Bovendien liet hij ruiterij uit Bergen op Zoom naar Vlijmen komen ter beveiliging en als waarschuwing tegen mogelijk nieuwe Spaanse soldaten. 

Kaart van 's-Hertogenbosch en de belegeringswerken

Muurschildering Helfheuvel

Sinds juli 2023 is in 's-Hertogenosch een muurschildering te zien over het verhaal van de 800 soldaten uit Breda. De zogenaamde mural is een initatief van Kings of Colors en is te zien op de kopgevel van een flatgebouw aan de Helftheuvelpassage. De inhoud van de gigantische muurschildering is tot stand gekomen in nauw overleg met Erfgoed ’s-Hertogenbosch en cultuurhistorische vereniging Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch. Op de schildering zijn twee Spaanse soldaten zichtbaar tijdens hun tocht door het water om het Bossche garnizoen te versterken.

Fietsroute Linie 1629

Fiets (of wandel) langs de oude linie van 1629 en ontdek de historie van het Beleg van 's-Hertogenbosch. Over een lengte van 49 kilometer wisselen prachtige natuur en indrukwekkende cultuurhistorie elkaar voortdurend af. Kijk op Fietsroute Linie 1629.